Một người homeless ở góc đường Bolsa- Brookhurst, Little Saigon. (Hình Huy Phương) “Đoạn trường ai có qua cầu mới hay!”(Kiều) Một
đài phát thanh địa phương vừa mở ra chương trình hội thoại với gợi ý
“hiện nay, vùng Little Saigon nhếch nhác vì có quá nhiều người không nhà
mang bảng “homeless” đứng ở các góc đường, như vậy có nên cho tiền
những người này không?” Khoảng
80% thính giả gọi vào đều lên án những người này là chây lười, hút
xách, cờ bạc, rượu chè, trộm cắp… và đi đến kết luận là nhất định không
cho tiền những người này. Không cho tiền họ thì “tệ nạn” này sẽ chấm
dứt, cho tiền là khuyến khích những người này tiếp tục “xuống đường” tạo
nên một hình ảnh không đẹp mắt cho thủ đô tị nạn Little Saigon này. Tôi
thật xót xa khi điều này làm tôi liên tưởng đến các bà nội trợ thường
căn dặn con cái, thu vén thực phẩm ngoài vườn để tránh chuyện ban đêm
chuột ra ăn, thức ăn nhiều thì chuột càng sinh sôi nảy nở kéo nhau đến
đây càng nhiều.<!>
Nhiều
người nghĩ đến mỹ quan của khu phố Little Saigon, nơi có hàng trăm
nghìn người Việt, vì nếu hôm nay chúng ta thấy nhiều người không nhà
hiện diện ở đầu đường thì chúng ta cảm thấy “mất mặt” chăng?
Trước
hết, sở dĩ vùng Little Saigon càng ngày càng có nhiều người không nhà,
đủ sắc dân đến đây đứng ở chỗ đèn xanh đèn đỏ, hay trước những khu chợ
Việt Nam, ngửa bàn tay ra xin bố thí, vì họ nghĩ rằng cộng đồng người
Việt mình dễ dãi, có lòng trắc ẩn, biết thương người nên họ có thể kiếm
được chút tiền hơn là những khu vực khác.
Người
Việt lại có tình đồng hương, biết đùm bọc nhau và người nghèo lại
thường sĩ diện không dám chường mặt ra đứng đường, thậm chí cũng không
dám chen chân đến chỗ Home Depot đợi người thuê mướn để sống tạm qua một
ngày. Vậy mà trong một phóng sự mới đây trên trang địa phương báo Người
Việt chúng ta lại thấy nhiều người Việt tỏ ra kỳ thị người Việt, nói
rằng gặp người Việt đứng đường là họ nhất quyết không cho tiền.
Nước
Mỹ cũng chưa phải là một đất nước hoàn hảo, cũng có kẻ sướng, người
khổ, có băng đảng trộm cướp, nhưng cảnh sát chưa bao giờ nghĩ đến chuyện
bài trừ, bắt bớ, nhốt tù những người không nhà đứng đường cho “đẹp mặt”
xã hội của họ, trong khi chính phủ chưa đem lại sự no ấm cho tất cả mọi
người. Ngay những người con yêu ưu tú của đất nước là những cựu chiến
binh trở về từ những chiến trường xa nước Mỹ, trong đó có Việt Nam của
chúng ta, chính phủ cũng bất lực chưa giải quyết nỗi cho đời sống của
họ, để họ phải ra nằm đường.
Một
sự thật phũ phàng, là theo một thống kê mới nhất, nước Mỹ hiện nay có
49,933 người vô gia cư là cựu chiến binh, chiếm 8.6% tổng người không
nhà ở Mỹ.
Nhiều
người nói nước Mỹ là một đất nước có chương trình an sinh xã hội tốt để
giúp người nghèo có housing, thực phẩm, thuốc men, nên không ai chết
đói. Nếu như vậy thì đã không có người xuống đường ăn xin như chúng ta
đã thấy. Chúng
ta thử hỏi một viên chức xã hội, nếu chúng ta không có một cái địa chỉ
nhà, không có điện thoại, không có nổi một thẻ căn cước… chúng ta có đủ
tiêu chuẩn để xin trợ cấp xã hội hay không?
Chúng
ta sợ khuôn mặt khu phố của chúng ta mất vẻ mỹ quan khi có nhiều người
homeless hiện diện trên đường, trong khi chúng ta cũng muốn che dấu đi
những tệ nạn trong cộng đồng: gian lận, lường gạt, bội tín, trộm cắp… mà
không muốn cho ai biết.
Chúng
ta lấy cái đạo đức tốt đẹp, may mắn của cô con gái nhà lành để lên án
những thiếu nữ sa chân vào vũng bùn dơ. Những người vô gia cư đã khởi
đầu những bước đi như chúng ta, lương thiện, có học hành, có bằng cấp,
có một mái ấm gia đình, có người còn được gọi là những anh hùng, nhưng
giờ đây bị lâm vào hoàn cảnh rủi ro khắc nghiệt phải cầm tấm bảng
homeless ra đứng đầu đường.
Có
những người Việt Nam đã đến Mỹ, nuôi giác mộng bình an, hạnh phúc như
chúng ta, nhưng rồi bị số phận vật ngã, không gượng đứng dậy được, bị
dòng nước định mệnh cuốn trôi, chúng ta lấy tư cách gì để lên án họ.
Có
người than phiền bị những người vô gia cư lừa, như chuyện lấy cùng một
lý do nào đó để than khổ và sau đó lập lại chuyện đó với một người khác,
nhưng nếu chúng ta so sánh một
kẻ cùng đường lừa bạn $5, với một bậc khoa bảng, có nhà bạc triệu trên
đồi, có xe hơi lộng lẫy, lừa bạn qua một dịch vụ chuyên môn bạc nghìn,
thì ai đáng lên án hơn ai?
Cũng
có người yêu cầu giao tiền cho các tổ chức cộng đồng, tổ chức tôn giáo
chứ không trao cho những người vô gia cư. Nhưng chúng ta nghĩ xem, cả
hai cộng đồng người Việt ở đây đã có kế hoạch nào giúp đồng bào chưa? Chúng ta bỏ thùng “công đức” mỗi ngày rằm, mồng một, góp tiền cho nhà thờ, nhưng có nhà thờ hay ngôi chùa nào đêm nay mở cửa cho những người homeless vào ngủ qua đêm chưa? Có
những chủ khu phố đổ dầu nhớt hay đóng đinh nhọn trước cửa tiệm mình để
tránh những người không nhà đến ngủ. Liệu cái cộng đồng giàu có, xe cộ,
phố xá nhộn nhịp, mang ơn nước Mỹ này đã giúp gì cho những kẻ bần cùng
của xã hội này chưa? Liệu một vài tháng, mời người không nhà đến ăn một
tô phở hay một bữa cơm chay đã đủ gọi là biết “chia cơm, xẻ áo” cho
người khác chưa?
Liệu
bạn có đồng ý cho một người homeless bẩn thỉu, hôi hám xin dùng phòng
vệ sinh cửa tiệm hay nhà bạn, nói gì chuyện tắm rửa. Vậy trách gì họ râu
tóc, áo quần hôi hám, bẩn thỉu! Và nếu họ có đủ tiền, muốn ăn một tô
phở, là chủ tiệm bạn có vui lòng mời họ vào tiệm như đã tiếp đón những
người khách lành lặn, sang trọng hay không?
Đứng
trước một người vô gia cư đang cầm cái bảng “I’ll Work For Food,” có lẽ
chúng ta cũng chẳng cần biết họ là ai, lý do để họ trở thành homeless,
mà ngay lúc đó họ đang cần một đô la. Cho
họ một đô la chúng ta không nghèo đi chút nào, mà người bất hạnh kia
cũng không giàu có hơn lên, nhưng có điều chắc chắn, là cả hai, lòng người cho và người nhận đều cảm thấy vui.
Một
phóng viên báo chí có làm một cuộc điều tra cho biết những người
homeless đứng đầu đường kiếm “khá bộn” tiền vì sự hảo tâm của người qua
đường. Khá bộn là bao nhiêu sau những giờ chạy lui chạy tới trên những
giải phân cách giữa hai con đường xuôi ngược?
Bạn
có dịp nào để đến thăm một khu tập trung những người vô gia cư chưa? Họ
dựng lều hay kiếm băng đá góc cây, đắp trên mình một tấm bạt nhầu nát,
cạnh mỗi người là một chiếc xe đẩy hàng lấy từ các siêu thị, chất đầy
“gia tài,” chăn chiếu, áo quần, thức ăn, ve chai lọ.
Hoàng
tử William của nước Anh đã có lần “vi hành,” trà trộn sống thử 24 tiếng
đồng hồ với những người homeless để hiểu đời sống của họ ra sao. Ông có
cái cảm giác sợ hãi, bất an, suốt đêm không ngủ. Có trò chuyện với họ
anh mới thấu hiểu được cái khổ của đói lạnh, và sự nguy hiểm rình rập,
chưa kể nỗi đau tinh thần, bệnh tật không có thuốc men. Những người khốn
khổ này rất dễ dàng đi vào con đường nghiện ngập ma túy hay rượu, những
chuyện có thể giúp họ quên đi số phận phiền não của mình.
Lên án người thì dễ, nhưng mở lòng cưu mang giúp đỡ họ mới là khó.
Huy Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét